Nhân ngày lễ Thánh Tôma Morô, ông Andrea Monda, giám đốc báo L’Osservatore Romano có bài viết về tính hài hước. Nhà báo đưa ra các câu trích của Đức Bênêđictô XVI và Đức Phanxicô.

“Niềm vui sâu đậm của tâm hồn cũng là tiền đề của tinh thần hài hước, như thế dưới một khía cạnh nào đó, hài hước là một dấu chỉ, một phong vũ biểu của đức tin”. Và rồi: “Đức tin đi song song với tinh thần hài hước. Một tín hữu kitô không có  tinh thần hài hước, họ thiếu một cái gì đó (…), ý nghĩa của tinh thần hài hước là thái độ của con người gần nhất với ân sủng của Chúa”.

Lời khẳng định đầu tiên là của Đức Joseph Ratzinger trong những năm 80, lời khẳng định thứ nhì là của Đức Phanxicô bốn mươi năm sau, nhưng chúng ta hiểu đây không phải là những câu ngẫu hứng, tách khỏi “thực tế hàng ngày”. Và cũng chính vì lý do này, Đức Phanxicô cho biết từ bốn mươi năm nay ngài “đọc kinh Thánh Tôma Morô mỗi ngày” để xin “ơn hài hước.” Vì niềm vui kitô và tinh thần hài hước đi đôi với nhau.

 Tự trào

Nhân ngày lễ Thánh Tôma Morô, đây là dịp để chúng ta nhó lại câu nói của Thánh Tôma Morô, một người với khí cụ là nụ cười của mình đã đối diện với cuộc sống, với những thăng trầm bất ngờ, từ vinh quang đến bắt bớ và nhất là đối diện với thử thách lớn nhất, án tử hình bất công do vua Henri VIII, người bạn cũ của ngài tuyên án chỉ vì Thánh Tôma Morô không đồng ý việc nhà vua rẫy bỏ vợ cũ để lấy vợ mới và chống đối nhà vua vì ông ly khai với Rôma.

Vì thế hài hước là một khí cụ, nói đúng hơn là một đức tính mà người tín hữu kitô không thể không trau dồi. Thánh Tôma Morô đã trau dồi và ngài là người hạnh phúc, ngài mang lại hạnh phúc cho những người gần gũi ngài, họ hạnh phúc khi được ngài chúc phúc, ngài mạnh mẽ vì ngài sống trong ân sủng của mình, có thể tóm trong câu nói đùa nổi tiếng: “Hạnh phúc cho ai biết tự trào vì họ không bao giờ thiếu chuyện để cười mình”. Khôi hài trong tinh thần kitô trước hết là tự cười mình, một thái độ làm ngưng phán xét người khác, vì khi, với lòng thương xót họ nhận ra các giới hạn của mình. Và chính lúc đó là sự gắn kết giữa hài hước và khiêm tốn, một đức tính nền tảng khác của người tín hữu kitô.

Đối tác giữa hài hước và khiêm tốn

Cả hai chữ hài hước và khiêm tốn (humour, humilité) đến từ một nguồn gốc: mùn đất, là gốc rễ của nhân loại. Con người được sinh ra từ đất, là bùn, là có giới hạn. Tuy nhiên theo lời kể của Thánh Kinh, Chúa đã thổi thần khí của Ngài vào sinh vật mong manh và dơ bẩn này, nâng nó lên cao nhất trong hàng các tạo vật của Ngài, theo hình ảnh của Ngài và giống Ngài và cứu chuộc con người. Đây không phải là ngẫu nhiên, nhưng là một cách nói khác để nói về hài hước, hài hước là nói về tinh thần: một người đầy hài hước là người nhanh trí, có khả năng cười đùa, pha trò dí dỏm.” Từ bảy năm nay, Đức Phanxicô đã giảng về sự cần thiết người tín hữu kitô phải là những người tâm linh, mở lòng ra với công việc của Chúa Thánh Thần, điều này rõ ràng đây là tác động phụ, để trở nên những người tâm linh là những người trước hết biết tự cười mình. Và Đức Phanxicô đã cảnh báo nhiều lần chống mọi hình thức cứng nhắc, ngài mời gọi giáo dân loại mọi hình thức cứng đơ làm cho tâm hồn trở nên xơ cứng. Dầu làm mềm trái tim là dầu hài hước lành mạnh và khiêm tốn này. Để nuôi dưỡng lòng khiêm nhường, một đức tính giúp chúng ta được giải thoát, cầu nguyện là nền tảng và chúng ta có lời cầu nguyện của Thánh Tôma Morô mà Đức Phanxicô cầu nguyện mỗi ngày từ bốn mươi năm nay, lời cầu nguyện đơn giản, mạnh mẽ không cần phải chú giải.

“Lạy Chúa, xin cho con tiêu hóa tốt và có gì để tiêu hóa.

Xin cho con sức khỏe thể xác cọng thêm vui tính để gìn giữ thể xác tốt hơn,

Lạy Chúa, xin cho con một tâm hồn thánh thiện, biết nhìn sự tinh tuyền và nét đẹp để tâm hồn con không đau khổ khi thấy tội lỗi, nhưng tìm trong sự hiện diện của Chúa con đường để vực dậy.

Xin cho con một tâm hồn không biết chán, không rên rỉ, không thở dài và xin cho con đừng quá lo lắng cho cái chuyện phiền toái vướng bận của cái gọi là “tôi”.

Lạy Chúa, xin cho con ơn hài hước, xin cho con ơn hiểu lời nói đùa để con có được một vài hạnh phúc trên đời này, và để con làm cho người khác vui. Amen”.

Marta An Nguyễn dịch

 

.